Select Page

پرسشنامه شش عاملی شخصیت هگزاکو (HEXACO-60)

پرسشنامه شش عاملی شخصیت هگزاکو (HEXACO-60)
ترس یا شجاعت

با توافق عمومی روانشناسان بر سر پنج عامل بزرگ شخصیتی (به پرسشنامه نئو مراجعه نمایید) به نظر می رسید که پایان بحث سنجش صفات کلی شخصیتی نزدیک است، اما بررسی های بیشتر نشان داد که زبان عاملی مخل در این زمینه است. مطالعات بین فرهنگی نشان داده است که ساختارهای بهتری نیز در این زمینه وجود دارد که مدل هگزاکو (HEXACO) یا مدل شش عاملی شخصیت حاصل این مطالعات است که در واقع به بازآرایی دوباره صفات پنج گانه در قالب شش صفت شخصیتی پرداخته است. کلمه هگزاکو (HEXACO) از سر کلمات شش بعد شخصیتی این مدل تشکیل شده است که عبارتند از موارد زیر:

  • Honesty-Humility      صداقت و تواضع
  • Emotionality  هیجانی بودن
  • Extraversion   برون گرایی
  • Agreeableness (versus Anger)  توافق جویی
  • Conscientiousness  وظیفه‌شناسی
  • Openness to Experience  گشودگی به تجربیات جدید

هریک از این عوامل خود از چهار مقیاس یا زیربعد تشکیل شده است که مجموعا ۲۴ بخش را شامل می گردد.

از جمله امتیازات این مدل این است که با توجه به ساختار عوامل مورد سنجش و قدرت تبیین مدل برای فرآیندهای سازمانی ای مانند جذب، نگهداری و توسعه بسیار مناسب است.

اخیرا آشتون و لی (۲۰۰۴) این ابعاد شخصیت استخراج شده از مطالعات واژه ای را هگزاکو نامیدند که اختصاری است برای: صداقت – تواضع، تهییج پذیری، برون گرایی، سازگار بودن، با وجدان بودن، و گشودگی به تجربه.
صداقت – تواضع و رویه هایش:

عاملی که نوعا با صداقت، بی طرفی، خلوص، فروتنی و فقدان حرص و طمع که هم در پنج و هم در شش عامل بزرگ ساختار شخصیت دیده شده است (آشتون و همکاران، ۲۰۰۴). اضافه شدن این بعد به عنوان یکی از مهم ترین مشخصه های مدل هگزاکو واقع شد. در واقع یک جدایی اساسی از پنج عامل بزرگ بود. رویه های این بعد در هگزاکو پی.آی در چهار رویه متمایز خلاصه شده است: خلوص، بی­طرفی، دوری از طمع، و فروتنی.

تهییج پذیری و رویه هایش:

با ویژگی­هایی نظیر: اضطراب، واکنش عاطفی در مقابل خاطر جمعی( اعتماد به نفس) ، سفت و سختی و شجاعت تعریف شده است. با جمع بندی تفات ها، آشتون و لی (۲۰۰۴) پیشنهاد می­کنند که تهییج پذیری می­تواند نام مناسبی برای این بعد باشد. رویه های این بعد در هگزاکو پی.آی در چهار رویه متمایز خلاصه شده است: ترسو بودن، اضطراب، وابستگی، و گرایش به احساسات.

برونگرایی و رویه هایش:

محتویاتش شامل حراف بودن، معاشرتی، بشاش بودن در مقابل خجول، منفعل، کم تحرک بودن تعریف شده است که به برونگرایی پنج عامل بزرگ خیلی شبیه است. بنابراین بعد برونگرایی هگزاکو پی.آی برای رده بندی کردن از رویه های بیانگری، جسارت اجتماعی، سرزندگی استفاده شد.

سازگاری و رویه هایش:

محتوایش شامل خوش طبعی، تحمل پذیر، و دلپذیری در مقابل تندمزاجی، تحریک­پذیری و مداخله­گر و انتقادگر. قابل توجه است که محتویات این بعد با محتویات پنج عامل بزرگ متفاوت است. در نسخه هگزاکو سازگاری شامل تندمزاجی و تحریک پذیری است که یکی از عناصر ثبات هیجانی پایین است. براساس توضیحات بالا این بعد با رویه­های بخشش، نجابت، انعطاف پذیری و بردباری مشخص شده است.

باوجدان بودن و رویه هایش:

براساس مطالعات ساختار شخصیت، این بعد از رویه­های سازمان دهی، کارسخت، دقت، و تمامیت تشکیل شده است. این بعد تقریبا با عامل با وجدان بودن مدل پنج عاملی برابر است. باوجدان بودن در هگزاکو با چهار رویه­ی سازمان دهی، پشت کار، کمال گرایی و احتیاط مشخص شده است.

گشودگی به تجربه و رویه هایش:

عامل نهایی به نام خرد/پندار شاید بحث انگیزترین اصطلاح در مطالعات واژه ای باشد. وجه پندار صفاتی مانند اصالت و خلاقیت را شامل می شود که به نظر می رسد عنصرنیرومند این عامل در مطالعات قبلی بوده باشد. در مفهوم­سازی هگزاکو به دلیل شباهت بیشتر با نام قبلی به جای خرد/ پندار از گشودگی به تجربه استفاده شده است و عناصر خرد، هوش یا توانایی ذهنی را شامل نشده است. گشودگی به تجربه در هگزاکو با چهار رویه­ی درک زیبایی شناختی، کنجکاوی، خلاقیت و بی تکلیفی مشخص شده است.


مقالات مرتبط: آزمون شخصیت شناسی نئو


نتایج و تفسیر آن ها

در خصوص مدل و ویژگی های نسخه های مختلف پرسشنامه شخصیتی مطالعاتی در ایران نیز انجام گرفته است که از جمله آن ها می توان به کارهای پالاهنگ و همکاران (۱۳۸۸) و آقابابایی (۱۳۹۱) اشاره کرد که تقریبا در همه موارد مدل تایید و با کمی حذف و اضافه در آیتم ها ویژگی های روانشناختی (پایایی و اعتبار) این پرسشنامه مطلوب و قابل دفاع به لحاظ علمی ارزیابی کرده اند.

نسخه ارایه شده در سایت گروه روانشناسی طرحوار، نسخه کامل و بدون حذف و اضافات است. با تکمیل این پرسشنامه نمرات عوامل اصلی به همراه نمودار مربوطه به شما ارایه خواهد گردید.

راهنمای اجرا

  • در ادامه عبارات و جملاتی در خصوص شما آمده است.
  • لطفا هریک از آن ها را مطالعه کنید و میزان موافقت یا مخالفت خود را با آن عبارت مشخص کنید. سپس گزینه مورد نظر  انتخاب کنید.
  • لطفا حتی در مواردی که از نظر خود کاملا مطمئن نیستید، به عبارات پاسخ دهید.

درباره نویسنده

پریسا نعیمی

نویسنده و عضو تیم تحریریه طرحواره, کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی از دانشگاه علامه طباطبایی

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.