چند اثر مثبت سلامت جسمی و روانی وجود گیاهان در محل کار

بسیاری از کارمندان محل کار را خانه دوم خود می‌دانند. بااین‌حال ۸ تا ۹ ساعت ماندن در دفتر کار معمولا خسته‌کننده است. از آنجایی که باید ساعات طولانی پشت میز کار بنشینید، بهتر نیست که فضای اطراف خود را به محیطی شادی‌آور و انرژی‌بخش تبدیل کنید؟ چند گیاه آپارتمانی در اطراف خود بگذارید تا فضای کاری سرسبز و بانشاط داشته باشید. وجود گیاهان در محیط کار نه‌تنها فضا را زیباتر می‌کند، بلکه برای سلامت جسمی و روانی شما نیز مفید است. در این مقاله، درباره تأثیر گیاهان بر محیط کار و فواید آن برای سلامتی کارکنان توضیح می‌دهیم.

تأثیرات هم‌زیستی با طبیعت در محل کار

«هم‌زیستی با طبیعت» (Biophilic) روشی جدید برای طراحی محیط‌هایی است که در آنها زندگی، کار یا تحصیل می‌کنیم. به‌کمک این روش طراحی دکوراسیون داخلی، مردم می‌توانند با طبیعت ارتباط بیشتری داشته باشند. هم‌زیستی با طبیعت و سرسبزکردن محل کار مزایای مختلفی دارد که از میان آنها ۹ مزیت از همه مهم‌ترند.

۱. کاهش استرس

بر اساس نظریه هم‌زیستی با طبیعت، انسان‌ در مواجهه با مناطق طبیعی و مناطق شهری واکنش‌های متفاوتی نشان می‌هد. حضور در مناطق طبیعی باعث می‌شود که احساس آرامش بیشتری داشته باشیم. علاوه‌بر این، عناصر طبیعی تا حدی سبب افزایش توانایی ذهنی و کاهش استرس ما می‌شوند.

طبق تحقیقات پژوهشگران دانشگاه سوری انگلستان، گیاهان می‌توانند طبیعت سبز و سرزنده را مستقیما وارد محل کار کنند. بر اساس تحقیقات دانشمندان دانشگاه سیدنی استرالیا در سال ۲۰۱۰ نیز محیط‌های کاری که با گیاهان تزئین شده‌اند، چنین مزایایی دارند:

• کاهش ۳۷درصدی اضطراب کارکنان؛
• کاهش ۴۴درصدی خشونت در محل کار؛
• کاهش خستگی مزمن کارکنان تا حدود ۴۰درصد؛
• کاهش ۵۸درصدی میزان افسردگی کارکنان.

۲. تصفیه هوا

ساختمان‌های اداری مدرن اغلب ۱۰ برابر بیش از فضای آزاد آلاینده دارند. بعضی از علل رایج آلودگی محیط‌های اداری عبارت‌اند از:

• کپک‌ها؛
• فرمالدئید؛
• کنه‌های گردوغبار؛
• مونوکسیدکربن؛
• تمیزکننده‌های شیمیایی.

این عوامل آلودگی در مبلمان اداری، فرش‌ها و وسایلی مانند رایانه‌ و چاپگر که روزانه با آنها سروکار داریم یافت می‌شوند. وجود گیاهان در محل کار میزان رطوبت هوا را تا حدی کنترل می‌کند و انتشار دی‌اکسیدکربن را به حداقل می‌رساند. درنتیجه کیفیت هوا بهتر می‌شود، کمتر از قبل خسته می‌شوید و دچار بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، سرفه و گلودرد نخواهید شد. علاوه‌بر این، خلق‌وخوی شما هم بهتر می‌شود. گیاهان در محیط کار سبب تمیزی هوا و تثبیت میزان رطوبت می‌شوند.

۳. افزایش بهره‌وری

طبق پژوهش محققان دانشگاه اکستر انگلستان، کارمندان با وجود گیاهان آپارتمانی در محل کار عملکرد بهتری دارند. نتایج تحقیقات این دانشمندان حاکی از آن است که با وجود گیاهان آپارتمانی و دکوراسیون سرسبز در محیط کار، بازدهی کارکنان تا ۱۵درصد بیشتر می‌شود. این میزان بازدهی برای کارمندانی که زمان بیشتری را در محل کار می‌گذرانند، بیشتر از این نیز خواهد بود. وجود گیاهان در اطراف این دسته از کارمندان سبب می‌شود که تمرکز بیشتری داشته باشند.

بر این اساس، پیشنهاد می‌کنیم که برخی از فضاهای اداری مشترک یا مکان‌هایی را که تمام کارکنان می‌توانند ببینند به پرورش گیاهان اختصاص بدهید. گونه‌های چشم‌نواز گیاهانی نظیر ورزیا زبرا، دراسنای پرچمی یا بامبو برای زیباسازی فضاهای معمولی عالی‌اند.

۴. به حداقل رساندن صداهای مزاحم

حتما درختان و گیاهانی را دیده‌اید که در حاشیه جاده‌ها و بزرگ‌راه‌ها کاشته شده‌اند، اما آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که دلیل وجود گیاهان در چنین مکان‌هایی چیست؟ این گیاهان علاوه بر زیباسازی فضای جاده‌ها و شهرها، سبب کاهش آلودگی صوتی می‌شوند. گیاهان در محیط کار هم می‌توانند همین کارکرد را داشته باشند.

به زمان قطع‌شدن هر صدایی از منبعش تا زمانی که دوباره سکوت برقرار می‌شود، «زمان طنین» می‌گویند. وجود گیاهان بر مدت‌زمان طنین اثر می‌گذارد. در فضاهایی که سطوح سخت مانند کف‌های چوبی و دیوارهای بتنی یا مرمری دارند این مدت زمان افزایش می‌یابد، درنتیجه سروصدا بیشتر می‌شود. گیاهان در چنین فضایی سروصداهایی را جذب می‌کنند که ممکن است حواس کارکنان را پرت کنند و بهره‌وری آنها را کاهش دهند.

قراردادن گلدان‌های بزرگ‌تر در اطراف و گوشه‌های محل کار بهترین راه برای بهره‌مندی از این مزیت گیاهان است. برخی از گیاهان بلندتر مانند دراسنا رفلکسا و فیکوس بنجامین برای این کار مناسب‌ترند.

۵. افزایش خلاقیت

کاهش خلاقیت کارکنان را باید جدی بگیرید. در شرایطی که ایده جدیدی به ذهن هیچ‌کس نمی‌رسد، باید فضای کاری را طوری طراحی کنید که به افزایش خلاقیت کارکنان کمک کند. وجود گیاهان، حتی درختچه‌های سرسبز کوچک، به کارکنان کمک می‌کند تا به ایده‌های جدید برسند. نور طبیعی و فضایی که برای پرورش گیاهان پربرگ ضروری است، بر افزایش خلاقیت نیز تأثیر مثبتی دارد.

تا مدت‌ها تصور می‌شد که وجود گیاهان در محل کار سبب حواس‌پرتی کارکنان می‌شود، اما این موجودات سرسبز به شما کمک می‌کنند تا خلاقانه‌تر فکر کنید. بوییدن گل‌ها حواس شما را تحریک می‌کند. درنتیجه دچار رخوت نمی‌شوید و ذهن بازتر و خلاق‌تری خواهید داشت.

بهتر است در اطراف میز کار خود گیاهانی مانند ساکولنت، شامادورا یا کاج مطبق قرار بدهید چون این گیاهان هم منظره چشم‌نوازی ایجاد می‌کنند و هم عطر خوبی دارند. مثلا هربار که کاج مطبق را آب‌پاشی می‌کنید، عطر کاج در فضا می‌پیچد.

۶. بهبود سلامت کارکنان

کاهش روزهای بیماری یکی از تأثیرات وجود گیاهان در محل کار است. گیاهان سموم فضا را دفع می‌کنند و در شاداب‌شدن فضا نقش دارند. اگر محل کار شما تهویه خوبی نداشته باشد، کارکنان در معرض خطر ابتلا به «سندرم ساختمان بیمار» قرار می‌گیرند؛ افرادی که در محیط سربسته دچار علائمی مانند سردرد، حالت تهوع، نداشتن تمرکز و حتی نشانه‌های بیماری آنفولانزا می‌شوند، در واقع به سندرم ساختمان بیمار دچار شده‌اند. اگرچه گیاهان به‌تنهایی نمی‌توانند مشکلات ناشی از این عارضه اداری را برطرف کنند، در کاهش ابتلای افراد به آن نقش بسزایی دارند.

برای کاهش ابتلای افراد به بیماری‌ها و مشکلاتی از این قبیل می‌توانید از گیاهان سرسبز مانند پتوس استفاده کنید. این گیاهان را در اطراف میز کار و گوشه‌وکنار محل کار قرار بدهید تا هم فضایی زیباتر داشته باشید و هم دچار مشکلاتی مانند سندرم ساختمان بیمار نشوید.

۷. زیباشدن محل کار

گیاهان باعث می‌شوند تا مجازی مدیتیشن کنید و زندگی شادتر، سالم‌تر و مفیدتری داشته باشید. علاوه‌بر این، گیاهان انواع رنگ‌های سبز را وارد فضای کاری شما می‌کنند. برگزاری جلسات اداری با دکوراسیون گیاهی و سرسبز می‌تواند برند شما را به برندی مثبت و جذاب تبدیل کند.

۸. جذب استعدادها

آیا می‌دانید که نزدیک به نیمی از کارمندان در سراسر جهان در محل کار خود نور طبیعی ندارند؟ علاوه‌بر این، ۱ نفر از هر ۵ کارمند در محل کار خود هیچ عنصر طبیعی‌ای ندارد. این بدان معناست که بسیاری از ما در فضایی تاریک و بی‌جان کار می‌کنیم که فضای جذابی به نظر نمی‌رسد. به همین دلیل روزبه‌روز به تعداد افرادی که به دنبال مشاغلی با فضای کاری بهترند، افزوده می‌شود.

برای اینکه بر کارکنان جدید اثر مثبتی بگذارید، در دکوراسیون محل کار از گیاهان بیشتری استفاده کنید. به این منظور، می‌توانید به ساخت دیوار سبز در محیط کار خود نیز فکر کنید.

۹. کاهش مصرف انرژی

گیاهان هنگام تنفس، رطوبت فضای ساختمان را افزایش می‌دهند و برخی از آنها نیز می‌توانند دمای داخلی را تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر کاهش دهند. بر اساس تحقیقات دانشمندان، هر گیاه سالم می‌تواند ساختمان را به‌اندازه ۲۰ دستگاه تهویه مطبوع که ۲۰ ساعت در روز کار می‌کنند خنک کند.

از برخی گونه‌های بزرگ‌تر گیاهان در محل کار استفاده کنید تا هوا خنک‌تر شود. شاید این روش مصرف انرژی را به میزان چشمگیری کاهش ندهد، اما حتما دفتر شما را به جایی سازگار با محیط‌زیست تبدیل می‌کند.

بهترین گیاهان برای محل کار

بسیاری از گیاهانی را که به نور اندک و نگهداری کمتری نیاز دارند می‌توان در محیط کار قرار داد. برخی از گیاهانی را که نیاز به مراقبت بیشتر دارند هم می‌توانید در محل کار نگه‌ دارید؛ به‌هرحال نگهداری از این گیاهان نیز درنهایت به بهبود فضای کار شما کمک می‌کند و ارزشش را دارد.

تا اینجا برخی از گیاهان مناسب برای محل کار را معرفی کردیم. علاوه‌بر آنها، می‌توانید به نگهداری از این گیاهان نیز فکر کنید:

• گیاه گندمی: این گیاه برای فضاهایی که نور کمتری دارند مناسب است. گندمی ۱ تا ۲ روز کم‌آبی را تحمل می‌کند و رشد سریعی دارد.
• انواع کاکتوس: این گیاه به نور مستقیم آفتاب نیاز دارد، اما می‌تواند کم‌آبی را تحمل کند. کاکتوس‌ها معمولا کوچک‌اند، بنابراین می‌توانید آنها را در هر جایی بگذارید.
• سانسوریا: این گیاه به نور مستقیم آفتاب نیاز ندارد و در سایه هم رشد می‌کند. سانسوریا می‌تواند روزهای بسیاری بدون آب زنده بماند. این گیاه مقاوم سبب تصفیه هوا و تأمین اکسیژن لازم برای فضای بسته می‌شود.
• ژربرا دیزی: این گل به نور فراوان آفتاب نیازی ندارد و می‌تواند در سایه هم به رشد خود ادامه دهد. ژربرا دیزی را باید هر روز آبیاری کنید. این گیاه کوچک و جمع‌وجور را می‌توانید در هر بخش از محل کار که بخواهید قرار بدهید.
• بادرنجبویه: این گیاه‌ گل‌دار هم با نور مستقیم آفتاب و هم در سایه رشد می‌کند. بادرنجبویه را باید هر روز آبیاری کنید. این گیاه مقاوم عطر دلپذیر لیمو دارد که سبب تقویت روحیه کارکنان می‌شود.

شما بگویید

گیاهان آپارتمانی بهره‌وری کارکنان و تمرکز آنها را افزایش می‌دهند. دیوارهای سبز زنده، ساکولنت‌ها روی لبه پنجره‌ها، گلدان‌های کوچک روی میز و گیاهان بزرگ‌تر در گوشه‌وکنار محل کار فضایی خلاقانه و پرانرژی ایجاد می‌کنند. در این مقاله، فقط ۹ مزیت مهم وجود گیاهان در محل کار را معرفی کردیم. قطعا مزایای وجود این موجودات سرسبز در محل کار به این ۹ مزیت ختم نمی‌شوند.

برای بهره‌بردن از مزایای گیاهان می‌توانید همین حالا دست به کار شوید و گلدان‌هایی مناسب شرایط محیط کار خود تهیه کنید. به نگهداری گیاهان در محل کار علاقه‌ دارید؟ به‌نظر شما چه گیاهان دیگری برای محل کار مناسب‌اند؟ لطفا تجربیات خود درباره نگهداری از گیاهان در محیط کار را در بخش دیدگاه‌ها برای ما بنویسید.