چگونه از فرسودگی خانوادگی در دوران شیوع کرونا پیشگیری کنیم؟
بعد از چند ماه در خانه ماندن به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، خیلی از خانواده‌ها به‌خاطر وقت‌گذراندن بیش از اندازه باهم، دچار فرسودگی و مشکلاتی می‌شوند. شاید خیلی از افراد شغلشان را از دست داده باشند یا مجبور باشند به صورت دورکاری و در خانه کار کنند، خیلی از بچه‌ها مدرسه نمی‌روند و زن و شوهر و فرزندان ۲۴ساعته پیش هم هستند. در این مقاله، می‌خواهیم ببینیم چطور می‌توانیم در دوران کرونا، از فرسودگی خانوادگی پیشگیری کنیم.
فرسودگی خانوادگی چیست؟
از کجا می‌توانیم بفهمیم که دچار فرسودگی خانوادگی شده‌ایم؟ دکتر پاوان مادان (Pavan Madan)، روان‌شناس کودکان می‌گوید که برای پاسخ به این پرسش، باید به‌دنبال سه نشانه بگردید:
- احساس خستگی مفرط روحی یا جسمی؛
- ناتوانی در انجام کارهای معمول؛
- زود کلافه‌شدن.
اینها علائمی هستند که در حال حاضر، شاید افراد زیادی آنها را تجربه کنند. با اینکه همه خانه هستند و به نظر می‌رسد وقت کافی دارند، اما خستگی مفرط تبدیل به پدیده‌ای رایج شده است.
درواقع دکتر مادان می‌گوید: «با اینکه داده‌های شفافی نداریم، نظرسنجی‌ای که در سال ۲۰۱۸ در آمریکا انجام شد، نشان میدهد که نیمی از والدین دچار فرسودگی هستند و این مشکل قبل از همه‌گیری کرونا وجود داشته است.»
باتوجه‌به اینکه این روزها خانواده‌ها بیشتر باهم وقت می‌گذرانند، منطقی است که این میزان از فرسودگی، به‌خصوص برای تکوالدها، افزایش یافته باشد.
فشار بیشتر بر تکوالدها
برای تک‌والدهایی که کار می‌کنند و حالا دیگر کمک‌‌هایی را دریافت نمی‌کنند که معمولا برای مراقبت از فرزندان داشتند، این همه‌گیری باعث شده است که وقت کمتری برای خودشان داشته باشند.
پریاری کونلون (Prairie Conlon)، کارشناس سلامت روان و مدیر کلینیک سرتاپت می‌گوید: «در خانواده‌های دووالدی، تقسیم کارها باعث می‌شود که کمی بار کاری پدر و مادر کمتر شود، اما در خانواده‌های تک‌والدی، یک نفر باید همه بارها را به‌تنهایی به دوش بکشد. این موضوع مسلما باعث می‌شود که فرسودگی سریع‌تر اتفاق بیفتد. یکی از اولین نشانه‌های فرسودگی کمترشدن صبر و تحمل است. اگر احساس کردید که کمتر حوصله فرزندانتان یا انجام کارهای خانه را دارید، به احتمال زیاد دچار فرسودگی شده‌اید.»
او همچنین می‌گوید که عوامل دیگری هم می‌توانند در فرسودگی خانوادگی نقش داشته باشند، عواملی مانند مشکلات کاری. همچنین اینکه بقیه اعضای خانواده چطور با در خانه‌ماندن کنار می‌آیند هم در این موضوع تأثیرگذار است.
فرسودگی خانوادگی و روابط عاشقانه
قرنطینه خانگی بیش از همه می‌تواند بر روابط عاطفی زوج‌ها اثر بگذارد. نظرسنجی‌ای که به‌تازگی در مقاله‌ای در فوربز منتشر شد، نشان میدهد که فقط ۱۸ درصد از شرکت‌کننده‌ها بعد از شروع همه‌گیری کرونا، از روابط عاشقانه‌شان راضی بوده‌اند. در چین، به‌محض بازگشایی دفترهای ازدواج، تعداد بی‌سابقه‌ای درخواست طلاق ثبت شد.
وقتی در رابطه، یکی از دو طرف احساس فرسودگی کند، دیگری می‌تواند به او کمک کند، اما وقتی هر دو دچار فرسودگی بشوند، به‌سختی می‌توانند باهم ارتباط برقرار کنند و حال همدیگر را بهتر کنند. تأثیر این فرسودگی بر ازدواج و روابط عاشقانه بخشی از آسیب‌های جانبی ویروس کرونا است.
در دوره‌هایی که استرس زیاد است، شاید باهم در خانه‌ماندن فکر خیلی خوبی نباشد؛ زیرا در چنین شرایطی، فرد گاهی نیاز دارد تنها باشد تا بتواند ذهنش را آرام کند و انرژی لازم برای ترمیم ازدواج را به دست بیاورد.
آیا کودکان نیز دچار فرسودگی می‌شوند؟
فقط بزرگ‌سالان، والدین و زوج‌ها نیستند که از در خانه‌ماندن آسیب می‌بینند. فرسودگی در کودکان اغلب خود را به‌شکل اضطراب، تحریک‌پذیرشدن، عملکرد تحصیلی ضعیف یا جداشدن از هم‌سن‌وسالان و نداشتن علاقه به بازی نشان میدهد.
نظرسنجی‌ای که به‌تازگی در ایتالیا انجام شده است، نشان میدهد که قرنطینه بر روحیه و سلامت روان کودکان اثر گذاشته و باعث شده است مضطرب‌تر و عصبی‌تر شوند و مشکلات خواب پیدا کنند. خیلی از آنها هم ازنظر رشدی تحلیل رفته‌اند.
شاید نوجوانان در مقایسه با کودکان، بیشتر دچار فرسودگی می‌شوند؛ زیرا عملکرد تحصیلی و رابطه با هم‌سن‌وسالان برای آنها مهم‌تر و احتمال درگیری آنها با والدین بیشتر است.
چطور می‌توانیم اثر فرسودگی را در خانواده کم کنیم؟
فقط به‌خاطر اینکه خیلی از افراد دچار فرسودگی خانوادگی می‌شوند، دلیل نمی‌شود که نتوانیم کمکی برای رفع این مشکل انجام دهیم. دکتر مادان معتقد است که با ایجاد تعادلی بهتر بین زمان‌هایی که به خانواده اختصاص می‌دهیم با زمانی که به خودمان اختصاص می‌دهیم، می‌توانیم از فرسودگی پیشگیری کنیم.
او توصیه می‌کند که والدین در مواجهه با کودکانی که به‌خاطر قرنطینه دچار فرسودگی شده‌اند، بهتر است از تشویق و تقویت مثبت استفاده کنند نه تنبیه. داشتن برنامه‌ای منظم برای خواب، غذاخوردن و مطالعه و کتابخوانی می‌تواند به کودکان کمک کند تا خود را برای فعالیت‌های روزانه آماده کنند و از مشاجره بپرهیزند.
والدین چطور می‌توانند احساس فرسودگی‌شان را مدیریت کنند؟
پدر و مادرها باید از روش‌های مدیریت استرس در خانه و محل کار استفاده و تلاش کنند تا تعادل بهتری بین کار و زندگی ایجاد کنند.
زن و شوهرها با تقسیم وظایف می‌توانند به هم کمک کنند تا بار زندگی‌شان کمتر شود و بتوانند وقت بیشتری برای خود داشته باشند و گاه‌به‌گاهی بتوانند از مسئولیت خانه و زندگی فاصله بگیرند.
کونلون پیشنهاد میدهد که بهتر است بعضی‌اوقات، با همسرتان به پیاده روی بروید یا از او بخواهید که کمی از مسئولیت‌های شما را به عهده بگیرد تا بتوانید ساعتی در آرامش کتاب بخوانید یا به موسیقی گوش کنید. او می‌گوید که داشتن چنین فرصت‌هایی، هرچند هم که کوتاه باشند، می‌تواند تأثیر زیادی در سلامت روحی زوج‌ها داشته باشد. درمورد کودکان هم سعی کنید فعالیت‌های متنوع در برنامه‌شان قرار دهید؛ مثلا آنها را برای دوچرخه سواری یا پارک بیرون ببرید.
چه زمانی باید کمک بخواهیم؟
باید به این نکته توجه داشته باشیم که کمی احساس خستگی و کلافگی کردن با مداوم عصبی‌بودن تفاوت دارد. اگر علائم فرسودگی جدی هستند، حتما از مشاور کمک بخواهید. داشتن مشاور فردی یا خانوادگی در چنین دورانی، می‌تواند بسیار مفید باشد.
دکتر مادان می‌گوید: «فرزندپروری کار آسانی نیست، به‌خصوص زمانی که فرسودگی ناشی از کرونا نیز به والدین و فرزندان فشار بیاورد. من به والدین توصیه می‌کنم مراقب خودشان باشند؛ نه‌تنها به‌خاطر خودشان، بلکه به‌خاطر سلامت روحی فرزندانشان و برای اینکه بتوانند الگوی خوبی برای آنها باشند.»
مهم‌ترین کار این است که مراقب خودتان باشید؛ زیرا خانواده‌تان این روزها بیشتر از همیشه به شما نیاز دارد. فعالیت‌هایی انجام دهید که حالتان را بهتر می‌کند؛ فعالیت‌های ساده و بی‌خطری مانند کتاب‌خواندن، فیلم‌دیدن، گوش‌دادن به موسیقی، صحبت‌کردن تلفنی با دوستان و پرورش گل و گیاه می‌توانند مفید باشند.
به‌هر‌حال، انسان‌ها متفاوت هستند و راه‌های زیادی برای خوب‌کردن حال خودمان و دیگران وجود دارند. شما چطور؟ آیا شما هم دچار خستگی مفرط و فرسودگی شده‌اید؟ چطور در این روزهای سخت، حال خودتان و خانواده‌تان را بهتر می‌کنید؟ همیشه شنیدن نظرات شما برای ما و خوانندگان دیگر مفید و ارزشمند است.
برگرفته از: healthline
جدیترین دیدگاهها