آیا غذاهای چرب بر افسردگی و کاهش سروتونین تأثیر دارد؟

پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند که میان رژیم غذایی و افسردگی، ارتباطاتی مولکولی وجود دارد. آیا این قضیه صحت دارد؟ همه ما تقریبا می‌دانیم که رژیم غذایی پر از میوه، سبزیجات و غذاهای گیاهی برای بدن مفید است. اما هیچ‌وقت به اثرات چربی در رژیم غذایی بر روح و روان خود اندیشیده‌ایم؟ تحقیقات نشان می‌دهند که رابطه مستقیمی میان رژیم غذایی سرشار از چربی و افسردگی وجود دارد. در یک تحقیق به شیوه دقیق اثرگذاری رژیم پر از چربی بر عملکرد شناختی افراد پرداخته شده است. برای بررسی بیشتر این موضوع تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

رابطه میان رژیم غذایی پر از چربی و افسردگی چیست؟

برای بررسی دقیق‌تر ارتباط میان غذاهای چرب و ابتلا به افسردگی، محققان در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، دانشگاه گلاسگو و کالج کینگ، تعدادی موش را در بازه زمانی سه تا هشت هفته در معرض رژیم غذایی پر از چربی قرار دادند. در این مدت، رفتارها و واکنش‌های موش‌ها از نظر ابتلا به افسردگی بررسی شد.

در طول مدت پژوهش از دو آزمایش تعلیق دُم (tail suspension) و آزمایش‌های شنا (swim tests) برای بررسی افسردگی در موش‌ها استفاده شد. این دو آزمایش، پژوهش‌هایی برای ارزیابی تغییرات خلق و خو در موش‌ها در تحقیقات تجربی هستند. در این آزمایش‌ها تفاوت میان موش‌هایی که رژیم غذایی پر از چربی داشتند (۶۰ درصد کالری مورد نیازشان از طریق چربی تأمین می‌شد) با موش‌های گروه کنترل که رژیم غذایی متعادل داشتند مورد مقایسه قرار گرفتند.

همان‌طور که انتظار می‌رفت، موش‌هایی که از رژیم غذایی پرچربی استفاده می‌کردند، رفتارهای‌شان در طول مدت آزمایش با نشانه‌هایی از افسردگی همراه بود. آنها در آزمایش‌های شنا و تعلیق دُم بسیار منفعل‌تر از موش‌های دیگر بودند. بی‌میلی به تحرک، یکی از نشانه‌های افسردگی است. علت بی‌تحرکی موش‌ها به خاطر اضافه وزن ناشی از مصرف چربی‌ها نبود بلکه ریشه در تغییرات شیمیایی مغزشان داشت. یعنی افزایش چربی در رژیم غذایی، بروز واکنش‌های رفتاری توأم با افسردگی را افزایش می‌دهد.

رابطه میان اختلال در عملکرد شناختی و مصرف چربی‌ها چیست؟

برای کشف رابطه میان مصرف چربی و افسردگی، دانشمندان دست به پژوهش‌های متعددی زده‌اند. آنها با تکنیک‌های عکس‌برداری در پی کشف ارتباطات مولکولی میان مصرف چربی و افسردگی بوده‌اند. تصاویر پزشکی حاکی از آن بوده است که مصرف چربی زیاد باعث تجمع اسیدهای چرب در هیپوتالاموس موش‌ها می‌شود. نتیجه چنین چیزی، ایجاد اختلال در سیگنال‌دهی طبیعی پروتئین‌هاست.

دانشمندان معتقدند، مصرف رژیم غذایی مملؤ از چربی نهایتا موجب تجمع اسیدهای چرب در بدن به ویژه در هیپوتالاموس می‌شود و مستقیما روی پروتئین پی.کی.ای(PKA) اثر می‌گذارد. یعنی مسیر سیگنال‌دهی که منجر به فعال شدن افسردگی می‌شود.

دستاوردهای پزشکی درباره چربی و افسردگی چیست؟

این دستاوردها بسیار مهم هستند. زیرا در درجه نخست به تعریف فرایندی می‌پردازد که طی آن چربی زیاد موجب تغییراتی در خلق و خو می‌شود. البته چربی زیاد در رژیم غذایی مستقیما روی تولید سروتونین و انتقال‌دهنده‌های عصبی دیگر بدن اثر نمی‌گذارد. اما عملکرد طبیعی هیپوتالاموس را مخدوش می‌کند و علائم افسردگی را افزایش می‌دهد.

در هر حال، دستاوردهای این تحقیقات می‌تواند به درمان افسردگی به ویژه در کسانی که به واسطه اضافه وزن افسرده هستند، کمک شایانی کند. توسعه مولکول‌هایی که موجب عملکرد طبیعی هیپوتالاموس می‌شوند به ساخت داروهای ضدافسردگی کمک خواهد کرد. داروهایی که به طور اختصاصی برای افراد چاق یا دارای اضافه وزن ساخته می‌شوند.