Select Page

پرسشنامه مکانیزم‌های دفاعی DSQ ; مکانیزم‌های دفاعی غالب در شما چیست؟

پرسشنامه مکانیزم‌های دفاعی DSQ

توضیحات مکانیزم‌های دفاعی

افراد برای غلبه بر شرایط استرس زا معمولاً از سه گروه مکانیزم‌های دفاعی استفاده می کنند. اولین راهبرد، جستجوی حمایت اجتماعی است. دومین گروه، راهبردهای شناختی هشیار است که به صورت آگاهانه و عمدی برای چیره شدن بر استرس استفاده می شود (کنارآمدن یا Coping) و سومین گروه، راهبردهای روانی غیرآگاهانه و غیر ارادی است. بنابراین در یک جمع بندی کلی، می توان گفت راهبردهای کنارآمدن، و پردازشهای کنترل هیجانی، در دسته راهبردهای شناختی هشیار و ارادی و مکانیزمهای دفاعی در گروه راهبردهای غیرآگاهانه و غیرارادی قرار می گیرند.

قسمت عمده ای از زندگی روانی هر شخص در فرآیندهای ناهشیار ریشه دارد . مکانیزم‌های دفاعی یک بخش قدرتمند از ظرفیت ما را برای حفظ تعادل حیاتی روانی تشکیل می دهند. بدون وجود آنها، ذهن هشیار نسبت به ورودی‌های هیجانی منفی مانند اضطراب و نگرانی آسیب پذیر می شود. ادراک ما از خود، اهداف و عقاید و احساسات مرتبط با واقعیات درونی و بیرونی به وسیله مکانیزمهای دفاعی تغییر می کند. این دفاع‌ها مانند سیستم ایمنی بدن اغلب بدون آنکه آگاهی و هشیاری نسبت به آنها داشته باشیم همواره در حال فعالیت هستند .

هر فرد خواه بهنجار،خواه روان آزرده به درجات مختلف از مکانیزم‌های دفاعی سود می‌جوید. آنها این قابلیت را دارند که تکانه‌ها را از میان ببرند (مانند دفاع تشکل واکنشی)، روابط اجتماعی را محدود کنند (مانند دفاع خیال پردازی اسکیزوئید )، واقعیت را دگرگون سازند (مانند دفاع انکار )، یادگیری اجتماعی را کاهش دهند (مانند دفاع کنش نمایی )، شناخت آگاهانه ما را از خود تغییر دهند (مانند دفاع فرافکنی)، آگاهی ما را از تعارض هایمان کم کنند (مانند دفاع سرکوب) و یا احساسات متعارض با باورهای ما را تحت تاثیر قرار دهند (مانند دفاع جدایی عاطفی ).

برای روشن شدن اهمّیت موضوع کافیست بدانیم که مطالعات نشان داده اند که میان مکانیزم‌های دفاعی و متغیرهایی چون عزّت نفس، تحول هیجانی، تحول هویّت، تحول شخصیت، تحول اخلاقی، و … ارتباط معنا داری وجود دارد.

روانشناسی پنج هدف و کنش مهم برای مکانیزم‌های دفاعی در نظر می گیرد :
۱- نگه داشتن عواطف در محدوده ای قابل قبول به هنگام رویارویی با بحران‌های ناگهانی زندگی.
۲- برقراری و ذخیره سازی تعادل عاطفی از طریق به تعویق انداختن و یا افزایش ناگهانی مسیرها در کشاننده های زیست شناختی (مانند آنچه در دوران بلوغ اتفاق می افتد).
۳- خلق و تحقق یک دوره زمانی برای تسلط و پذیرش یک خود پنداشت جدید (مانند تغییراتی که پس از یک عمل جراحی مهم) و یا پس از یک پیشرفت ناگهانی مسیرها در کشاننده های زیست شناختی (مانند آنچه که در دوران بلوغ اتفاق می افتد).
۴- تداوم رفتار بهنجار در رویارویی با تعارضهای غیر قابل حل (مانند مواجه شدن با مرگ و از دست دادن عزیزان).
۵- رویارویی با تعارضهای مهم در زندگی واقعی و هشیارانه زندگی کردن با این تعارضها (مانند سپردن والدین به خانه سالمندان، قتل به هنگام جنگ).

ویژگی اصلی مکانیزمهای دفاعی مقابله با تعارضها و آشفتگی های هیجانی است. اضطراب به سه شکل عینی، روان آزرده و اخلاقی مشخص می شود که مکانیزمهای دفاعی برای کاهش اضطراب و تنش همراه با آن وارد عمل می شوند. علاوه براین، «من» می بایست با اضطراب حاصل از کشمکشهای تکانه های متضاد  مقابله کند، در ضمن وظیفه دارد در مقابل احساسهایی که همراه تکانه های «بن» متداعی می گردند نیز به دفاع بپردازد.

پاسخ به این سوال که آیا دفاع‌های ناپخته سازشی هستند یا آسیب شناختی، تنها با در نظر گرفتن زمینه ای (درونی و بیرونی) که این دفاع‌ها در آن اتفاق می‌افتند میسر است. برای مثال زمانی که زمینه سنی مطرح می شود، انکار در یک کودک پنج ساله می تواند به عنوان یک دفاع سازشی در نظر گرفته شود، در صورتی که همین دفاع در یک فرد بزرگسال به عنوان یک دفاع غیر سازشی ارزیابی می گردد.

به صورت کلی این که چه زمانی مکانیزم‌های دفاعی بیمار گونه و آسیب زا می‌شوند را می‌توان با در نظر گرفتن نکات زیر تشخیص داد:
۱- استفاده افراطی، مکرر و اغراق آمیز از آنها.
۲- زمانی که دفاعها در حالت انعطاف ناپذیر، خشک و انحصاری بکار میروند.
۳- هنگامی که دفاعها شرایط کنونی را به شدت تحریف میکنند.
۴- استفاده از دفاعها منجر به  پدید آمدن مشکلات جدی وعمده در روابط، لذت و برخورداری از زندگی سالم میگردد.
۵- دفاعها موجب تحریف احساسات و هیجانات گردیده و از ابراز سالم آنها جلوگیری میکنند.

نتایج و تفسیر آن‌ها

DSQ – ۴۰ توسط آندروز و همکاران در سال ۱۹۹۳ تدوین گردید که شامل ۴۰ سوال است و ۲۰ مکانیزم دفاعی را در سه سطح رشد یافته، روان آزرده وار، رشد نایافته مورد ارزیابی قرار می داد .DSQ – ۴۰ در کشور هایی چون ژاپن، فرانسه، برزیل، پرتقال و ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. آنها برای اصلاح پرسشنامۀ قبلی ملاکهای متعددی را برای ارزیابی روایی سازه و روایی ملاک و اعتبار هر ماده در نظر گرفتند.پرسشنامه سبکهای دفاعی(DSQ – ۴۰) در ایران نیز توسط حیدری نسب (۱۳۸۵) مورد بررسی و هنجاریابی قرار گرفت. مراحل هنجاریابی به طور کلی بعد از برگردان پرسشنامه به زبان فارسی و رفع نواقص آن به لحاظ ادبی در دو بخش روایی و پایایی پیگیری شد. این نسخه جدید به مراتب از کیفیت روانسنجی بهتری نسبت به نسخه های دیگر برخوردار است.

با تکمیل این پرسشنامه سطح غالب دفاع‌های روانی شما به همراه توصیفی از دفاع‌های آن سطح در اختیار شما قرار می‌گیرد. به صورت کلی به ترتیب هرچه نمرات مکانیزم‌های سطح رشدیافته، سطح روان آزرده‌وار و سطرح رشدنایافته به نسبت و درمقایسه با مکانیزم‌های سطح پایین‌تر از خود بیشتر باشد تاثیر مثبت تری بر سلامت روان و عملکرد اجتماعی و خانوادگی دارند. تحلیل بیشتر نیاز به مراجعه به متخصص روانشناس آموزش دیده دارد.

 

پرسشنامه رایگان مکانیزم‌های دفاعی DSQ برای شما توسط وب سایت طرحواره ایجاد شده.


 

بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

۱.من از کمک کردن به دیگران احساس رضایت می‌کنم واگر این فرصت از دست برود غمگین می‌شوم. *
۲.قادرم تا پیداشدن فرصتی مناسب برای حل یک مشکل، آن را از ذهنم بیرون کنم. *
۳.از طریق انجام کاری سازنده و خلاق مثل نقاشی یا ساختن وسائل چوبی با اضطرابم کنار می‌آیم. *
۴.قادرم برای هر آن چه که انجام می دهم دلایل خوبی پیدا کنم. *
۵.تقریبا به سادگی قادرم خودم را بخندانم. *
۶.مردم تمایل دارند با من بد رفتاری کنند. *
۷.اگر کسی به من حمله کند یا مرا فریب دهد و پولم را سرقت کند ترجیح می‌دهم به او کمک شود تا این که تنبیه گردد. *
۸.مردم می‌گویند که من واقعیت های ناخوشایند را نادیده می‌گیرم، گویی که اصلا وجود نداشته‌اند. *
۹.من با خطرات به گونه ای برخورد می‌کنم که گویی سوپر من هستم. *
۱۰.به خاطر این که می‌توانم افراد را سرجایشان بنشانم (روی آن ها را کم کنم) به خودم می‌بالم. *
۱۱.اغلب وقتی چیزی مرا آزار می‌دهد به طور تکانه ای و غریزی، بدون فکر عمل می‌کنم. *
۱۲.وقتی اوضاع برایم خوب پیش نمی‌رود از نظرجسمانی بیمار می شوم و احساس کسالت می‌کنم. *
۱۳.من شخصی بازدارنده هستم ( در برابر دیگران خودم را بیش از حد کنترل می کنم) . *
۱۴.من از رویاهایم ( خیال پردازی‌هایم ) بیش از زندگی واقعی ام لذت می‌برم. *
۱۵.من دارای استعداد‌های خاصی هستم که به من اجازه می‌دهد زندگی بی دردسری داشته باشم. *
۱۶.وقتی که اوضاع بر وفق مرادم پیش نمی رود همیشه دلایل مشخصی وجود دارد. *
۱۷.آن چه در خیال پردازی‌هایم انجام می‌دهم، بیش از کاری است که در زندگی واقعیم انجام می‌دهم. *
۱۸.من از هیچ چیز نمی‌ترسم. *
۱۹.گاهی فکر می‌کنم که فرشته ام و گاهی نیز تصور می‌کنم که شیطان هستم. *
۲۰.احساس صدمه یا آسیب مرا آشکارا پرخاشگر می‌کند. *
۲۱.من همیشه احساس می‌کنم که یک آشنا، شبیه به یک فرشته نجات ، نگهبان من است. *
۲۲.تا جایی که می‌دانم مردم یا خوب هستند یا بد. *
۲۳.اگر رییسم از من عیبجویی کند ممکن است درکارم اشتباهی مرتکب شوم یا کارم را خیلی کند انجام دهم تا عیبجویی پیش را تلافی کنم. *
۲۴.من کسی را می‌شناسم که کاملا صادق و درست کار است و می‌تواند هر کاری را انجام دهد. *
۲۵.اگر احساساتم مزاحم کارم شوند، می‌توانم آنها را نادیده بگیرم ( بر روی آنها سرپوش بگذارم) . *
۲۶.من معمولا می‌توانم جنبه های مفرح و خنده دار یک وضعیت ناگوار و دردناک را ببینم ( در کنار چیزهای دردناک می توانم جنبه‌های جالبی را نیز دریابم) . *
۲۷.وقتی مجبورم کاری را که دوست ندارم انجام دهم ، سردرد می‌گیرم. *
۲۸.من اغلب با افرادی که حقشان است از دستشان عصبانی باشم، خیلی خوب رفتار می‌کنم. *
۲۹.دنیا با من سر سازگاری ندارد. *
۳۰.هرگاه قرار است با مشکل مواجه شوم سعی می کنم راجع به ابعاد ( کم و طیف ) آن فکر کنم و راه های مقابله با آن را بیابم. *
۳۱.پزشکان هرگز نمی‌فهمند که ناراحتی من چیست. *
۳۲.هر جایی که از حقم دفاع می‌کنم، به خاطر رک بودنم از دیگران عذرخواهی می‌کنم. *
۳۳.وقتی که افسرده یا مضطرب هستم با غذا خوردن حالم بهتر می‌شود. *
۳۴.اغلب به من گفته می‌شود که احساساتم را نشان نمی‌دهم. *
۳۵.اگر بتوانم از قبل پیش بینی کنم چه چیزی ناراحتم می‌کند، بهتر می توانم با آن کنار بیایم. *
۳۶.هر چه هم شکایت و یا گله کنم فرقی نمی کند چون هرگز پاسخ رضایت بخشی دریافت نمی‌کنم. *
۳۷.در موقعیت‌های که تکان دهنده به نظر می رسند اغلب هیچ احساسی ندارم. *
۳۸.برای رهایی از افسردگی و اضطراب به طور افراطی به وظایف و کارهای محوله ام متوسل می‌شوم. *
۳۹.در شرایط بحرانی علاقمندم با کسانی دوست شوم که مشکلات یا نیازهایی شبیه من داشته باشند. *
۴۰.اگر افکار خصمانه ای داشته باشم احساس می کنم لازم است کاری برای جبران آن انجام دهم. *

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

پربازدیدترین مطالب اخیر

محبوبترین ها